Georganiseerd door
Cursus Akkerbeheer
Kruidenrijke akkers spelen een belangrijke rol in het natuurbeheer in het algemeen en voor akkerkruiden in het bijzonder. Maar hoe kan je mooie kruidenrijke akkers ontwikkelen, die een bijdrage leveren aan bescherming van de sterk achteruitgaande akkerflora? Wat kan je het beste doen voor de fauna? De docenten van deze cursus hebben al ruim 10 jaar ervaring met het herstel van flora en fauna op akkers en delen graag hun kennis. Het akkerboek vormt de basis van de cursus en de nadruk ligt op flora.
Waarom
Op het snijvlak van landbouw en natuur bieden kruiden- en faunarijke akkers een bijzondere diversiteit met kenmerkende soorten. In van oorsprong kleinschalige agrarische landschappen is het in stand houden van akkers het meest voor de hand liggend, ook uit landschappelijk oogpunt. Maar ook op de heides, die tegenwoordig zeer voedsel- en mineralenarm zijn, vormen akkers een welkome aanvulling vooral voor kleine en grote fauna. Akkerkruiden die op de rode lijst staan zijn strikt gebonden aan dit biotoop en het verhaal van onze akkerkruiden is, helaas, ook een verhaal van ongekend verlies. Soortnamen als roggelelie, wilde weit en bolderik klinken welhaast als een echo van lang vervlogen tijden.
Wat
Kruiden- en faunarijke akkers, bestaan meestal uit akkers met ijle kruid- of grasachtige vegetaties die zich tussen de verbouwde gewassen bevinden. Het hoofdgewas wordt ruim gezaaid of gepoot, waardoor er voldoende open plekken (pioniermilieus)aanwezig zijn, waar zich eenjarigen kunnen vestigen. De openheid van de akkergewassen en de daarbinnen voorkomende eenjarigen biedt ideale mogelijkheden voor insecten, muizen en akkervogels. Typerende soorten van Kruiden- en faunarijke akker zijn bijvoorbeeld: patrijs, kwartel, geelgors, ortolaan, grauwe gors, korenbloem, akkerboterbloem, groot spiegelklokje, handjesereprijs, wilde ridderspoor en gele ganzenbloem. Ook zijn akkers en onkruidranden van belang voor de kwartelkoning.
Hoe
Door kennis en ervaring uit te wisselen en bij elkaar ‘op het land te kijken’ ontstaan steeds meer initiatieven waar gewerkt wordt aan landbouw die ruimte geeft aan de natuur. Dat is geen kwestie van ‘terug naar Ot en Sien’, maar juist een zoektocht naar de landbouw van de toekomst. Een landbouw waar de bodems leven, het water gezond is, gewassen gezond blijven in een evenwichtig ecosysteem en – naar wij hopen op steeds meer plekken – korenbloemen en klaprozen de akkers weer kleur geven.
Kruiden- en faunarijke akkers zijn vrijwel overal te realiseren. Floristisch zijn de beste resultaten te verkrijgen op historische akkercomplexen en op krijt, klei en leembodems. De kansen voor dit beheertype zijn het grootst op akkers die in het landbouwkundige verleden het minst zijn bemest. Het hoofdgewas wordt ruim gezaaid of gepoot, waardoor er voldoende open plekken (pioniermilieus)aanwezig zijn, waar zich eenjarigen kunnen vestigen. De openheid van de akkergewassen en de daarbinnen voorkomende eenjarigen biedt ideale mogelijkheden voor insecten, muizen en akkervogels. Door na oogst delen braak te laten liggen biedt het ook in het winterhalfjaar kans aan veel soorten.
Na deze cursus akkerbeheer heeft u
Deze dag bestaat uit
- Presentaties over de achtergrond en soorten
- Goed beeld van de benodigde maatregelen en implicaties van te maken keuzen
- Uitwisseling van kennis en ervaring
- De middag een excursie naar een leerzaam gebied
Benodigde basiskennis
Geen basiskennis noodzakelijk.
Datum en locatie
- Arnhem/Nijmegen, donderdag 19 juni 2025
Exacte locatie hangt af van de ontwikkeling van de akkers dit voorjaar, mede afhankelijk van het weer en de neerslag.
Deze cursus is ook in-company mogelijk (voorkeursperiode mei-augustus).
Geschikte combinaties
Deze cursus past goed bij andere cursussen die zijn gericht op natuurbeheer, vooral heidebeheer. Zie ook de pagina met opleidingen.
Docent
Docent
