


Praktijkdag
Natuur ontwikkelen; De Groene Grens
Op de grens tussen de gemeenten Veenendaal en Ede ligt de natuurontwikkelingszone De Groene Grens en ecozone de Klomp. De gemeentes hebben de ontwikkeling van deze gebieden zelf gefinancierd en bureau Natuurbalans werd in staat gesteld alle fases van dit proces intensief te begeleiden. Hierbij is zeer goed samengewerkt tussen disciplines. Bewoners zijn zeer tevreden en ecologen onder de indruk. De terreinen zijn bijna ongewoon soortenrijk en bevatten tientallen rode lijst soorten van met name nat schraalland. Zelfs na 7 jaar duiken er nog steeds nieuwe (bedreigde) soorten op. Kom leren van dit geslaagde project!
Het gebied De Groene Grens
De Groene Grens is een natuurgebied, gelegen tussen de gemeenten Veenendaal en Ede. Het is onderdeel van een grotere gebiedsontwikkeling, namelijk Veenendaal-Oost. De gemeente Veenendaal heeft de aankoop van de grond en inrichting van het natuurgebied gefinancierd uit de winst op de verkoop van grond. De Groene Grens is momenteel 40 hectare groot en bestaat uit twee deelgebieden. Het zuidelijk deel is in 2012-2013 aangelegd (fase 1), het noordelijk deel in 2014-2015 (fase 2). Aansluitend ligt aan de noordzijde Ecozone de Klomp. Dit gebied is ca 25 ha groot en is deels aangelegd in het kader van natuurcompensatie door de gemeente Ede.
Wat is er te zien aan natuurontwikkeling?
Het voornaamste natuurtype in De Groene Grens is nat schraalgrasland, waarvan met name het type kalkmoeras en blauwgrasland zeer goed ontwikkeld zijn. Daarnaast komen onder meer bloemrijke hooilanden, poelen, bosjes, houtwallen en natuurakkers voor. Mede als gevolg van ijzer- en kalkrijk kwelwater dat in de Groene Grens aan het oppervlak komt, groeien hier diverse zeldzame plantensoorten, zoals diverse soorten orchideeën, klokjesgentiaan, vetblad, moeraskartelblad en parnassia. Ook komen er vele vogelsoorten voor, waaronder ijsvogel, blauwborst, koekoek, buizerd en lepelaar. Deze natuurwaarden maken de Groene Grens tot een uniek geheel. Tenslotte zijn er diverse faunavoorzieningen aangelegd.
Natuur ontwikkelen vanuit landbouwgrond
Dit gebied is een prachtig voorbeeld van hoe omvorming van landbouwgronden naar een natuurparel kan slagen. Wat was en is belangrijk om een gebied optimaal te kunnen ontwikkelen? Zowel het proces als de inhoud spelen hierbij een belangrijke rol. Zo is de uitvoering van het begin tot einde begeleid door een ecoloog. Bij de inrichting kon optimaal gebruik gemaakt worden van de potenties, waardoor het gebied optimaal kon worden ingericht. Er kunnen hier veel specifieke inrichtingszaken worden getoond, met de belangrijke factoren zoals bodem en hydrologie.
Beheer van het gebied; maaien of begrazen?
Ook op het gebied van beheersmaatregelen is er veel te zien. De effecten van specifieke keuzen zijn goed zichtbaar op de vegetatieontwikkeling (nu 8 jaar ná de inrichting). Zowel blauwgraslandtypes, kalkmoerassen, glanshaverhooilanden overgangen naar droog heischraal grasland, als akkers (verschillende typen) en poelen zijn hier vrijwel alle goed tot optimaal ontwikkeld. Verder is ook jaarrondbegrazing aanwezig met exmoorpony’s die er nu 10 jaar lopen (op 15 ha). Heel fraai is te zien wat de effecten zijn van deze beheersvorm in natte schraallanden, waar de paarden tussen orchissen en gentianen lopen.
Na deze praktijkdag natuur ontwikkelen heeft u
Deze dag bestaat uit
- Hele dag excursie door het gebied
- Het verhaal over hoe dit gebied gerealiseerd is met inrichtingsaspecten
- Aandacht voor flora en vegetatie met veel inrichtings- en beheeraspecten
- Toelichting op de fauna, die vooral bij goed weer ook te zien zal zijn
Benodigde basiskennis
Enige kennis van natuurontwikkelingsprocessen is wenselijk.
Datum en locatie
- Veenendaal, dinsdag 10 juni 2025 (beperkt aantal plaatsen)
Deze praktijkdag is ook in-company mogelijk (voorkeursperiode mei-oktober).
Deze praktijkdag vormt tevens een bonusdag binnen de Masterclass Meer natuur in ontwerp.

Review
Rapportcijfer gemiddeld; 9,0
Percentage deelnemers die de cursus aanbeveelt; 100%
‘Top dag gehad!’ – 11 juni 2020
‘Erg leuk en interessant. Zeer kundige docent.’ – 11 juni 2020
Geschikte combinaties
Deze praktijkdag past goed bij veel andere cursussen, zowel gericht op inrichting als op beheer. Zie ook de pagina met opleidingen.
Deze dag vormt bovendien de bonusdag binnen de Masterclass Meer natuur in ontwerp.
Docent
Kenmerken van alle cursussen
Meld u hier aan voor deze praktijkdag.
Na deze aanmelding wordt er een plaats voor u gereserveerd en ontvangt u een uitgebreid formulier waar u nadere (factuur)informatie kunt invullen. Zodra u die heeft teruggestuurd is uw aanmelding definitief.